Kirgizië Reisverslag: rondom Kochkor
| Dit reisverslag is onderdeel van een serie reisverhalen, allen gemaakt tijdens een lange reis van november 2007 tot mei 2009. |
> Afscheid van Karakol
19-07-2008 Na een paar heerlijke dagen in Karakol, met Borscht en Blini's van oma en een afscheidsetentje met Griekse Moussaka van ons, nemen we afscheid van onze gastfamilie en zetten we koers naar Kochkor. Hier vinden we onderdak bij wederom een aardige familie, maar omdat we morgen meteen willen gaan paardrijden blijven we voorlopig maar één nachtje.
> Paardrijden in Kyrgyzstan
20-07-2008 Na een ontbijt met pannenkoeken slaan we wat eten in bij de vele kraampjes (lees: oud-Russische kinderwagens) van de Kochkorse vrouwen. Precies om 9 uur rijden we in een Lada-taxi het dorp uit naar Kara-Suu, een plattelandsdorpje waar nog nauwelijks auto's zijn en een bordje aangeeft waar de dorpstelefoon zich bevindt. Aan de vele waterputten te zien hebben de meeste huizen ook nog geen stromend water.Terwijl wij een korte wandeling door het dorp maken worden onze paarden gezadeld en als ook onze bagage is vastgebonden kan Yvonne zich als eerste op één van de dieren hijsen. Dan volgt de kortste instructie ooit (tsju of een tik met de zweep is vooruit of harder, aan de teugel trekken is stoppen en aan één kant trekken is sturen), waarna ze zo op het beest wegrijdt. Ook Peter gaat het, na het langer maken van de stijgbeugels, verrassend makkelijk af en al gauw rijden we over een landweggetje het dorp uit, in de richting van de bergen voor ons. Af en toe laten we de paarden zelfs voorzichtig in draf gaan, maar al gauw begint het pad te stijgen en doorkruisen we riviertjes en stenige vlaktes, waar het maar langzaam vooruit gaat. De uitzichten worden steeds mooier en na een tijdje wordt het gras groener en talrijker. Zien we eerst benden in de diepte nog een enkel huisje, later is er slechts natuur en de
enige levende wezens die we zien zijn de vele marmotten die van het ene naar het andere hol rennen.Na een uur of 3 komen we bij een enorme, schuine helling vol grote stenen, waar nauwelijks een pad te onderscheiden valt. Het laatste stuk van de helling is ontzettend steil en moeizaam klimmen de paarden naar boven. Ondertussen is het flink koud geworden en ook pakken donkere wolken samen boven de pieken om ons heen. Als we bijna boven zijn begint het hard te waaien en dalen de eerste grote druppels op ons neer. Dan gaan we de pas over en zien we onder ons een blauw bergmeer liggen, dat zelfs onder deze barre weersomstandigheden een onvergetelijke indruk op ons maakt. Het begint harder te regenen en helaas staan alle joerten of yurten (ger-tenten) aan de andere kant van het meer. We moeten nog even doorzetten dus.
Kletsnat naderen we een uurtje later een kleine yurt met een gewone tent ernaast. Om er te komen moeten we nog 3 vrij diepe rivieren oversteken, waarbij ook onze voeten niet droog blijven, maar ach... nat zijn we toch al. Eenmaal in de keuken-tent kunnen we ons warmen aan het vuur van het kacheltje en we leggen onze doorweekte spullen te drogen. Dat is wel nodig, alles is nat. We maken kennis met de familieleden van onze gids, die hier in de zomer wonen om hun 300 schapen, 20 koeien, 20 geiten en 10 paarden te laten grazen. Zodra het buiten droog is wordt er te paard een schaap gevangen en als het beest luid mekkerend wordt neergelegd weten we al wat er komen gaat. Deze mensen zijn Moslim en dus wordt er halal geslacht: de keel wordt doorgesneden en er wordt gewacht tot het beest uit zichzelf is leeg gebloed. Daarna wordt het vel eraf gestroopt en alles wordt er keurig uitgehaald. Vanavond eten we schaap.
Na nog een lange regenbui kunnen we genieten van een mooie zonsondergang boven het meer en als de soep met schapenonderdelen en het brood op zijn blijft er niets anders over dan te gaan slapen in onze yurt. Stroom is er hierboven niet en als de zon onder is wordt alles donker. We delen onze yurt met 4 Fransozen die er al een dag langer zijn, terwijl de 7-ledige familie de keuken-tent deelt. Erg ruim is het niet, maar het gaat. Een stapel kleden is ons matras en gelukkig zijn er genoeg dekens om over onze slaapzak te trekken, want warm is het niet, 's nachts op deze hoogte.
Eén van de 6 honden van de familie vindt het buiten ook fris en kruipt stiekem in onze yurt, iets waar de Fransozen niet van gediend zijn. Wij eigenlijk ook niet, maar de vermakelijke scčnes van 4 geďrriteerde Fransozen die proberen het van een hond te winnen wegen wel op tegen het ongemak.
> Terug naar Kochkor
21-07-2008 We worden wakker van het luide geloei van een koe die blijkbaar jeuk heeft, want ze staat uitgebreid tegen onze yurt aan te schurken. De zon schijnt vanochtend en we hebben een prachtig uitzicht op de gletsjer waar we pal onder bivakkeren. Ook het meer ziet er nog mooier uit dan gisteren, maar we besluiten dat we na een wandeling door de jailoo (grassige hoogvlakte) toch terugkeren naar het dal. We hebben nog een 5 uur durende tocht te paard voor de boeg en boven de hogere pieken verschijnen toch alweer wat donkere wolken. Het weer is hierboven gewoon heel erg onbestendig.We nemen afscheid van de moeder die juist zelf boter zit te maken en de andere familieleden, terwijl één van de zoons met ons meerijdt naar beneden. Als we net de pas over zijn begint het alweer te regenen en al gauw is alles weer nat. Toch genieten we van het paardrijden, wat tegen onze verwachting in echt heel gemakkelijk blijkt te zijn, en de geweldige berglandschappen. Als we lager komen wordt het warmer en breekt de zon zelfs even door. Onze kleren zijn dan zo weer droog en dat is wel prettig als je jezelf inmiddels zo stijf als een plank voelt.
We slapen weer bij dezelfde familie en zijn helemaal blij met ons besluit om aan te schuiven voor het diner. De vrouw des huizes blijkt een uitstekende kok en we laten het ons goed smaken. De echte bedden in een warm huis voelen als een luxe en we slapen lang.
22-07-2008 Met toch wel enige spier- en zadelpijn staan we op en we maken er een lekker rustig dagje in Kochkor van.
> Naar Naryn
23-07-2008 Op de bazaar vinden we snel een gedeelde taxi die ons voor een acceptabel bedrag naar Naryn wil rijden. Het barrel is, net als vrijwel elke auto hier, al wat ouder en behalve een gebarsten voorruit heeft één van de schokbrekers er na de hoge bergpas geen zin meer in. Gelukkig is iedere Kyrgyzische man een handige Harry en in mum van tijd wordt de auto opgekrikt en na deze snelle noodreparatie gaat het weer. De berglandschappen zijn ongelooflijk mooi en afwisselend en als we na ruim 2 uur Naryn naderen zijn we onder de indruk van de prachtige ligging van dit 15 kilometer lange stadje aan de gelijknamige rivier.Bij onze gastfamilie wordt ons verteld dat meer dan 2 maanden geleden de waterleiding in de hele stad kapot is gegaan en dus komt er bij de meeste huizen geen druppel meer uit de kraan. Ach, we zijn het kopjes verwarmd water over ons hoofd gieten inmiddels wel gewend, dus we nemen de kamer en gaan op pad voor een flinke wandeling. Zo ver we kunnen kijken zijn we omringd door bergen en het lijkt wel alsof er van elke soort hier minstens één aan de verzameling is toegevoegd: groene met gras, rotsachtige steile, rode met schuine strepen en voor de liefhebber ook nog enkele kale woestijnachtige.
> Tash Rabat
24-07-2008 Tash Rabat is een caravanserai uit de tijd van de zijderoute en de omgeving van de vesting, nabij de befaamde Torugart Pas naar China, schijnt bijzonder mooi te zijn. Openbaar vervoer die kant op is er eigenlijk niet en ook een gedeelde taxi is niet te vinden, dus moeten we zelf wat regelen. We kiezen een chauffeurtje op het taxi- en busstation uit die ons betrouwbaar en niet te dronken lijkt, want drank is vooral in dit deel van Kyrgyzstan een groot probleem, zo hebben we al ondervonden. Na wat heen en weer onderhandelen stappen we in, om over een steile weg de stad uit te rijden. Zodra we de Kyzyl-Bel pas over zijn komen we op een enorme hoogvlakte, met de besneeuwde toppen van het At-Bashy deel van de Tien Shan aan de rand. Geleidelijk rijden we verder omhoog en een uur of 2 later komen we aan een poort waar we elk 50 Som betalen om door te mogen. We rijden tussen allerlei bijzondere rotsformaties door en stoppen uiteindelijk bij Tash Rabat, eigenlijk een stenen bunker in de vorm van een oud klooster, gekruisd met een moskee. Een groep Nederlanders kampeert op deze hoogte in kleine iglotentjes, wij vinden een wandeling waarbij we een ijskoud riviertje over moeten al avontuurlijk genoeg.
Op de terugweg doen we nog de ruďnes van Koshoy Korgon aan, niet veel meer dan een enorme vierkante muur van zand. Het splinternieuwe, naastgelegen museum is gesloten, maar de bijbehorende shop is wel open. Wij verdenken de "caretaker" ervan dat hij de museumstukken in de shop te koop aanbiedt, dus we gaan er zonder verder nog te kijken vandoor.Inmiddels zijn de onweersbuien, die al tijden in de lucht hingen, samengeklonterd tot een grote hoosbui, een bijzonder gezicht doordat je zo ver kunt kijken. We gaan terug naar onze kamer, waar we tot onze verbazing zien dat het water ineens prima werkt. Het zou er toch niet mee te maken hebben dat er ineens 2 bussen vol gasten gekomen zijn!?
25-07-2008 Eigenlijk willen we vanochtend nog graag een bergwandeling in de omgeving van Naryn maken, maar het heeft vannacht zo hard geregend dat er daarvoor té veel modder is. We besluiten om meteen terug te gaan naar Kochkor en omdat we een eindje buiten het centrum zitten laten we onze gastvrouw een taxi bellen. Als we bij de poort gaan staan wachten wil een vriendin van de vrouw ook ineens mee en samen vertellen ze ons dat de taxi 80 Som kost, meer dan het dubbele van wat we op de heenweg betaald hebben. Dit zou komen omdat het een zogenaamde Super Taxi is. Nou, Super Taxi of niet, wij zijn het niet van plan zoveel te betalen en zo super is die taxi niet, want we wachten nou al een kwartier en zien nog steeds niks.
Dan komt er eindelijk een auto aan, al slippend over de modderige weg. Bijna staat hij achterstevoren en pal voor onze neus stuurt hij ook nog eens met één wiel de sloot in. Een mooi argument voor ons om af te dingen: "You're a very bad driver, so be glad that we come with you anyway!" Het helpt, we mogen voor 40 mee.
Eenmaal in een minibus naar Kochkor kunnen we meteen vertrekken, ook al zitten we nog niet helemaal vol. De chauffeur neemt echter een heel verkeerde afslag en we vragen ons af wat er aan de hand is. Onze medepassagiers kijken in iedere tegemoedkomende auto en aan sommige bestuurders wordt wat gevraagd. Moeten we soms omrijden door de vele regen en de staat van de weg? Goed modderig is het in elk geval wel. Als we bijna bij een dorpje zijn remt de chauffeur ineens heel hard en hij en zijn bijrijder proberen de aandacht van de volgende tegenligger te trekken. Dit lukt niet en we keren om en zetten de achtervolging in. We rijden de hele weg die we gekomen zijn weer terug en wat blijkt: in de auto die ons tegemnoed kwam zitten nog 2 passagiers voor ons busje en die auto staat nu keurig op de kruising van de verkeerde afslag op ons te wachten. Aziatische efficiëntie zullen we het maar noemen.
> Weer in Kochkor
Nu kunnen we eindelijk echt vertrekken en ruim twee uur later komen we in Kochkor tot de conclusie dat reserveren ook weinig betekenis heeft hier. Onze kamer is vergeven aan andere toeristen en we moeten op zoek naar wat anders. Dit vinden we al snel en de rest van de dag rommelen we wat aan en doen we onze was in een heuse wasmachine! We wisten al haast niet meer hoe zo'n ding eruit zag.
> Paardenfestival
26-07-2008 Het weer is vandaag schitterend helder en dat komt goed uit, want we gaan naar de Sarala Saz Jailoo, waar CBT de jaarlijkse paardengames organiseert. Na een uur over een onverharde weg hobbelen komen we bij een riviertje, waar we tot onze verbazing met ons busje dwars doorheen ploegen. Daarna rijden we het laatste stuk steil omhoog door de groene zomerweiden en we worden ontvangen met muziek van een 4-koppige Kyrgyzische "band". Helaas vallen de paardenspelen zelf wat tegen, we hadden er meer van verwacht, maar de omgeving is prachtig.Als ook het laatste potje polo met een hoofdloos schaap is afgelopen vertrekken we terug naar beneden, dit keer in een grotere bus, die wonderbaarlijk genoeg zonder brokken de berg af en de rivier over komt. Helaas begint het later die avond flink te regenen, dus dat belooft niet veel goeds voor morgen, als we eigenlijk naar het Song Köl meer willen gaan.
27-07-2008 Song Köl zit er vandaag niet in, het is echt ouderwets, Nederlands zomerweer in Kyrgyzstan. Een donkere lucht en veel regen zijn niet echt ideale omstandigheden om een hooggelegen bergmeer te bezoeken. We besluiten het morgen opnieuw te proberen en blijven lekker binnen.
> Toch naar Song Köl
28-07-2008 Voor het eerst zijn we blij met de Kyrgyzische vorm van raambedekking, ofwel het totale ontbreken van overgordijnen. Zo kunnen we meteen zien dat het vandaag weer een stralende dag is en na een gezamenlijk ontbijt met Daniël en Marjolein, onze mede Song Köl gangers, gaan we een taxi regelen. We kopen nog wat eerste levensbehoeften op de markt en een uurtje later rijden we Kochkor uit.
De eerste 50 kilometer zijn snel afgelegd, maar als we daarna een onverharde weg opdraaien gaat het een stuk langzamer. Het landschap is bijzonder mooi, met kleurrige bergen en riviertjes overal om ons heen. Tenslotte klimmen we over een smal weggetje naar de pas voor het meer. Na een laatste wijde blik over de vallei waarin we ons de afgelopen uren bevonden krijgen we dan voor het eerst zicht op het blauwe Song Köl meer beneden ons. Regelmatig passeren we een yurt met een kudde dieren er omheen. Een half uurtje later naderen we een hele groep yurts, die duidelijk bedoeld zijn voor toeristische doeleinden, gezien de grote hoeveelheid voorzieningen in en om de tenten. Wij hebben zelfs een geďmproviseerd badkamermeubel met water bij de deur staan en in het zelfgetimmerde wc-hokje hangt drielaags wc-papier in een echte toiletpapierhouder. Heel wat anders dan de karige tent waar we bij Kol Ukök overnacht hebben. Misschien iets minder "het echte nomadenleven", maar daar hebben wij niet echt problemen mee, een klein beetje luxe is toch ook niet verkeerd.Het toerisme blijft wel kleinschalig, omdat de tenten in groepen van 4 staan, met telkens 1 gastfamilie. Wij boffen echt met onze "mama", want ze blijkt een echte keukenprinses en tovert met minimale middelen telkens weer een geweldige maaltijd op tafel. Daarnaast zorgt ze ook nog eens geweldig goed voor ons allemaal.
Doordat we pas halverwege de middag zijn aangekomen, zijn alle rijpaarden van onze familie al op pad. Eén van onze redenen om deze kant op te komen is nou juist het paardrijden en dus informeren we bij de buren of zij nog paarden beschikbaar hebben. Bij de vierde tent ofzo komen we in een klein feestje terecht waar de kümüs (gefermenteerde paardenmelk) en wodka kennelijk al rijkelijk gevloeid hebben en daar hebben ze nog 2 paarden staan.Al gauw zijn de paarden gezadeld en kunnen we gaan. Mogen we alleen weg dan, zonder begeleiding van de eigenaar? Inderdaad. Slaan die paarden dan niet gelijk op hol dan, zo zonder hun baasje erbij? Nou, kennelijk niet, zo ervaren we enkele minuten later als we bij de tenten wegrijden. Of deze paarden überhaupt nog wel op hol kúnnen slaan vragen we ons een kwartiertje later pas af, als duidelijk wordt dat deze beestjes waarschijnlijk niet voor niks de laatste twee overgeblevenen waren. Deze knollen zijn duidelijk al een dagje ouder, want ze zijn niet vooruit te branden. We doen allerlei pogingen deze omaatjes te bewegen tot meer aktiviteit, proberen zelfs een compromietje van eerst drinken bij het meer en dan aktie, maar het enige resultaat is een hoop lol en hilariteit. Als Peters paard helemaal geen stap meer wil verzetten wordt het hem een beetje te veel en we ruilen van paard. Dan gaat het beter, maar echt goed wordt het pas als we omkeren om terug te gaan richting de tenten. Dan krijgen we beiden onze oma's zelfs zover dat ze in draf willen en wordt het toch nog echt leuk. Yvonne kan haar beestje zelfs nog aansporen tot een voorzichtige gallop, wie had dat gedacht?!
Zodra de zon onder is wordt het op deze hoogte al gauw koud en na het eten kruipen we onder de wol. Van slapen komt helaas niet veel, want één van de honden geeft een concert en weet dat de halve nacht vol te houden. Het uitzicht vanuit de natuurlijke wc achter onze yurt (je gaat toch zeker niet eerst 200 meter door de kou lopen) maakt gelukkig veel goed. Nog nooit waren de sterren zo helder en de melkweg straalt zoals we dat nog nooit gezien hebben, onbeschrijflijk mooi.
29-07-2008 Neemt niet weg dat we de volgende ochtend niet echt uitgeslapen zijn, maar gelukkig zijn daar mama's blini's en abrikozenjam, yummie. Vandaag zijn de paarden nog niet uitgeleend en we krijgen twee pittige exemplaren mee, dat is even wat anders dan gisteren. Yvonnes bruin met zwarte wil meteen al draven en reageert op de minste aanraking of beweging. Naar Peters eigen zeggen krijgt hij altijd het schijtpaard en is de zijne daarom weer bruin, maar na wat oefenen lukt het toch steeds beter. We rijden afwisselend in rustig tempo en in draf naar de bergen verderop en beklimmen daarna de onderste en minst steile helft. Van dichtbij blijkt dat toch nog een beste helling te zijn, maar het uitzicht over het meer, de andere bergen en grazende kuddes vee is gigantisch.
Boven mogen onze paaren even grazen, zodat wij foto's kunnen maken, voor we weer naar beneden gaan. Eenmaal weer op het platte stuk gaan we nog een keer voor de snelheid en al gauw gaat de draf over in gallopperen. Peter vindt het niet helemaal fantastisch en houdt weer in, terwijl Yvonne met haar renpaard doorstuift tot bij de yurt. Als het stof weer is gaan liggen en Peter de yurt ook kan ontwaren geven we onze paardjes terug aan de eigenaar en we lunchen aan het meer. Daarna is het tijd om terug te gaan naar Kochkor, nog een 3 uur durende rit.
30-07-2008 In een oude Russische bus van het geweldige merk RAF, met ongeëvenaarde benzinelucht bij het omhoog rijden, keren we terug naar Bishkek. Hoe dichterbij we komen, hoen warmer het wordt, tot we bij 40 graden bijna wegsmelten als we na een uur of 3 uitstappen. In hetzelfde guesthouse waar we vorige keer een enorme eetkamer tot onze beschikking hadden is nu nog slechts een boekenkast met een schuimrubber matje erin vrij, maar we moeten er toch al om half 3 uit om ons vliegtuig te halen, dus we nemen er maar genoegen mee.
En zo eindigt ons avontuur in Kyrgyzstan, een land waar we ons 4 weken lang vermaakt hebben en waar we zeker eens terug zullen komen. Maar nu eerst... óp naar Turkije.
Kyrgyzstan paardrijden filmpjeHet Kyrgyzstan paardrijden filmpje zal hier te zien zijn |
Klik op bovenstaand filmpje om even bijna-live in de omgeving van Kochkor rond te kijken.
> Meer Info
Op onze Kyrgyzstan info pagina is veel nuttige informatie te vinden over Kyrgyzstan en neem ook eens een kijkje bij onze Rondom Kochkor 1 foto's en Rondom Kochkor 2 foto's.